Trần Văn Hùng (Chu Ngạn Thư)
ghi rời tặng nhà thơ Lê
vĩnh Thọ
và
nhà thơ Luân Hoán
với tập Hơi thở Việt Nam.
Bạn giục ta viết về một kỹ niệm riêng với hơi thở Việt nam ! Người Việt ở đâu trên hành tinh này mà không thở bằng hơi thở Việt,thở bằng hồn Việt trong đầu ? Họa hoằn
chăng th́ ở Sài g̣n nhưng thở bằng hơi thở Đà nẵng , nói giọng pha tí Huế thôi !
Bạn ở Gia-nă-đại ,vậy bạn thở bằng hơi thở ǵ ? ta chắc rằng bạn cũng thở bằng hơi thở Việt nam thôi ,chỉ lâu lâu phát ngôn bằng tiếng Pháp hoặc tiếng Anh khi có người cần nghe loại ngôn ngữ đó !?
Viết về một kỹ niệm riêng với hơi thơ Việt nam , vậy ta phải mở đầu như thế nào đây ?
Từ khi nhận mấy cái @ của bạn , cách nay mấy tháng , ta cũng đă suy nghĩ nhiều ,
nhưng có dám đặt bút lên trang giấy đâu ; nay bạn lại nhắc lại là nếu vắng ta và anh
Thọ sẽ tiếc biết bao ! Thôi đành ,ta phá lệ -'tự hứa là không viết văn xuôi,không ghi
chép nhật kư , cũng chẳng tạp bút, tạp ghi ǵ nữa ! chỉ chuyên làm thơ thôi '
ba mươi năm biết nhau ,
gặp nhau qua ảnh chụp !
đời , mấy kiếp lộn nhào ,
thơ c̣n , riêng cơi phúc !
Từ khi rượu hồng đă rót , năm 74 thế kỷ trước, tiếng đă biết nhau , thơ của nhau đă đọc.Thư từ đôi lúc dễ nhận ra mặt chữ ,( may quá thời đó chưa có computeur).Nhưng chuyện gặp nhau bao lần ước định đều bất thành , ngay cả lúc bạn chuẩn bị lên phi cơ rời quê hương để đoàn tụ với người thân .
Chợt nhớ t́nh già của tổ sư thơ mới Phan Khôi , bèn hứng đặt tựa cho mấy đoạn ghi rời
này là CŨNG SẮP “T̀NH GIÀ” ; không già sao được khi đem ba mươi năm so sánh với ‘hai mươi bốn năm xưa / một đêm vừa gió lại vừa mưa’
Ôi ! ta là nhân ngăi . . .ta và bạn đúng thật là già nhân ngăi !
Ba mươi năm sau ,ta vào mạng , gặp lại ảnh bạn ta; không chỉ gặp ảnh mà c̣n gặp lại
Thơ ,những bài thơ đă tuyệt tích ở quê nhà song song cùng bao bài thơ mới !
Bạn ơi !
Hai trăm mười sáu câu thơ năm chữ , tổng cộng một ngàn không trăm tám mươi chữ ;chỉ viết trong một đêm - là một cuộc hành tŕnh của nhà thơ đi t́m gặp nhà thơ ; một chuyến đi từ B́nh Dương xuống Sài g̣n nhận rượu mới của bạn xưa gửi vô từ Đà nẳng ;một chuyến đi từ trái tim đồng cảm này đến trái tim đồng cảm khác : nhiêu khê chắc chẳng so lại bằng ai , nhưng nguy hiểm khôn lường !Nghĩ lại , sao ta thấy các bạn ta ( phần ta th́ nhỏ nhoi thôi ) thời ấy thật gan ĺ !
Hai trăm mười sáu câu thơ , bạn của bạn ta đă kể hết cuộc hành hương để rước Hơi thở Việt nam , ta c̣n ǵ để nói thêm ở đây ? (Thơ năm chữ ,thể nay cô đọng lắm) .
Có lẽ ch́u ḷng bạn , ta diễn thêm một đôi ḍng ngoài 1080 chữ mà bạn của bạn ta
đă viết .
Lật lại lịch vạn niên :
Cách nay hai mươi ba năm. Ngày 16 tháng 1 năm 1981 dương lịch,Nhằm ngày 11 tháng chạp năm Canh Thân (âm lịch ).Tính ra c̣n 19 ngày nữa hết Năm Canh Thân, bước qua năm Tân Dậu (1981) .Những ngày trước Tết của những năm đó ,pháo tết đă đốt rân đường.Trong khi chờ nhận rượu mới của bạn xưa, hai tên đi nhận rượu bèn ghé qua thăm nhạc sĩ P.T.M Người bạn gái cùng nhà nhạc sĩ cho biết nhạc sĩ bận ‘đi họp’ .
‘ nghe nói nó đi họp
cứ họp đến già đời !
thành nai hay thành cọp ?
thành quỉ hay thành người ?’ (LVT)
Ngay lúc đó hàng tràng pháo nổ ṛn ră cho một cuộc liên hoan cuối năm của một cơ quan nơi đầu phố .Pháo nổ như súng của thuở tết Mậu Thân 1968 ở Sài g̣n,khiến
‘người bạn gái giật ḿnh !
a, phải chi súng nổ
xuân về với chiến tranh !
như mùa xuân nào đó
xác thù khắp thị thành !
tả tơi xác cờ đỏ
như xác pháo tan tành !
máu- máu thù - phải đổ
cho đất nước phục sinh !
pháo nổ ṛn đầu phố
chúng liên hoan cuối năm
tổng kết và tính sổ
đếm xương máu nhân dân !
chúng học đ̣i trưởng giả
cũng nhạc sống lăng nhăng
nhậu ê hề thịt cá
trước những người đói nhăn !’ (LVT)
Bạn ơi , diễn thêm đôi ḍng thế có đủ tiêu chuẩn đi ‘học tập’ chưa ?
‘thơ như chim cú
đậu ở đầu hè
tên-làm-thơ-dại-dột
ném đá vào oan khiên
tên-làm-thơ-lém-lỉnh
quăng rọ vào đầu ḿnh !’
hơi thở Việt nam của 23 năm về trước dù mang nhân dạng Trương Chi nhưng là
một trái tim diệu kỳ. Bây giờ hơi thở Việt đă lan tỏa khắp năm châu ,trừ ra ở . . .
. . . nơi nó được sinh ra.Mong một ngày hơi thở Việt nam về lại quê hương một
cách đường hoàng !
Bạn ơi , sao ta chợt nhớ nhà văn Nga (Nobel Văn chương 1971) ,bạn có nhớ tên ông ta không ? gọi tên giùm và hăy đợi nghe !
Xin cảm ơn hương hồn ông Phan Khôi
hai mươi bốn năm sau
t́nh cờ đất khách , gặp nhau
nếu chẳng quen lung
đố nh́n ra đặng !
và vẫn mong rằng
. . . con mắt c̣n có đuôi .
Trần Văn Hùng (CNT)
Sài
G̣n, Tháng 5 Giáp Thân
chú
thích : thơ trong bài T́nh già của PK ghi lại theo trí
nhớ ,có thể sai đôi chỗ,
xin thứ lỗi .