Trang Thơ

Nguyên Nghĩa

Thư nhà

thư nhà tơi tả như người
cái trong vàng võ, cái ngoài xanh xao
cái toàn thể: nỗi người đau
ở dòng chữ đuối, ở màu mực phai
ở bi quan ý tỏ bày
chỗ riêng mộng tưởng đã đầy bất an
ngày xác mỏi, đêm hồn căng
trên lưng đời sống rát bầm dấu roi

ngón ta chạm vết thương người
để yên thấm suốt ngậm ngùi qua tay

thư nhà nhận được bữa nay
tưởng đâu ai gửi thi hài Việt-nam..

NN

Chắc tôi đi lạc về xưa

Chỗ tôi ngồi đã đợi em
Cái băng gỗ cũ ai đem liệng rồi
Tôi ngơ ngẩn đứng một hồi
Phải tôi tiếc của hay người nhẫn tâm?
Ai buồn giữ mấy mươi năm
Mấy thanh gỗ mục để dành riêng tôi?

Tôi mang máng nhớ một thời
Hình như chưa dám chạm môi lần nào
Chỉ choàng vai sát vào nhau
Nên không giữ được về sau suốt đời
Em còn trong kỷ niệm tôi
Với băng gỗ cũ phơi ngoài nắng mưa

Chắc tôi đi lạc về xưa
Nên không thấy có gì như thuở nào…

NN

Tưởng thấy đâu đây chỗ mẹ nằm

con chưa về nước - mẹ về đất
chảy bao nhiêu suối lệ cho vừa
không đủ thành sông tan ở biển
sánh gì ơn mẹ những ngày thơ

mẹ về với đất - con ngoài nước
nước vời xa sao đất kề gần
chợt trông lại thôi người đi khuất
ôi đường dao cắt ruột vô ngần

con cầm viên đất trong tay nhỏ
tưởng thấy đâu đây chỗ mẹ nằm
viên đất quê người thay đất mẹ
ném vào cơn bão thốc khuya sang

mẹ hỏi thằng con không thấy mặt
mười mấy năm biệt dạng đâu rồi
mẹ không đợi nữa - không về kịp
phút sau cùng cho mẹ nắm tay

cha hỏi con về chăng - tiễn mẹ
ứa máu môi mà dạ thưa không
cha đừng đợi nữa đừng mong gặp
con nghìn trùng về kịp thọ tang

mẹ xuôi chín suối - con không ngủ
lệ suối miên man chảy khắp cùng
chạm tay vào bóng đêm giam kín
tưởng được sờ lên nắp áo quan

NN

Tháng tư ở bắc CẦN THƠ

qua bắc chiều tàn sông chảy xiết
nước cuộn về đâu buổi rút quân ?
lòng ta xám đục theo ngày hết
không chắc rồi mai mây sẽ tan

cởi nón sắt ra còn thấy nặng
đầu đội trời hay đội tử sinh ?
dưới chân nước xiết đang trào sóng
vuốt mặt chưa già đã nếp nhăn

qua giữa Hậu Giang về tối sẩm
phía trước Cần Thơ nhốn nháo đèn
ngoái lại Bình Minh ngùi cố quận
giờ nay phòng tuyến giặc tràn lên ?

đồng đội ta đã quen bờ bụi
đóng quân đâu cũng gọi quê nhà
bỗng ùa khóc u hờn một nỗi
giữ không tròn miếng đất ông cha

thằng em kề cận nhìn phơ phất
thả ba-lô phủi bụi trên mình
còn cây súng để cầm chân giặc
dễ cởi mà quăng cho nhẹ tên ?

tướng sĩ thời xưa thà tự sát
trận chưa tàn sao lại lui binh ?

NN

Một chút quà sinh nhật em

Gửi em chút ngọt ngào của kẹo
chút đắng cay của rượu pha cùng
như những vui buồn ta đã trải
để cười rạng rỡ để kêu thương

Gửi em cùng một tờ thư mỏng
trong đó hồn tôi trải rất đầy
Lòng kẻ nhiều năm rồi qui ẩn
không hề phơi mở với riêng ai

Người bản xứ kia từng muốn hỏi
những gì ta giấu để trầm tư
Ngôn ngữ Tây phương không đủ nói
mười ngón kèm theo cũng vụng về

Lưu vong! thì đã mang sầu xứ
mà vẫn không mong chuyện giải buồn
Sầu trải bao la ngoài vũ trụ
làm sao cười lấp được không gian?

Sẵn em chia sớt niềm u ẩn
ta có cùng nhau tiếng nói này
thì cũng quê người thôi ở tạm
mà thực, còn ai để giải bày?

Gửi em, không đáng chi quà mọn
chỉ với lòng riêng đủ tuyệt vời…

NN
(1985)

Dục Mỹ 1972

chiều ra chờ gió ngoài sân
biết bao lâu gió không màng ghé chơi
ngóng theo hướng núi lên trời
mây che tầm mắt khuất người Vọng Phu

tôi đi tản bộ qua cầu
nghe con suối chảy dưới sâu mát đầm
Buôn Sim cái xóm nhà sàn
Dục Mỹ quán xá ven đường di quân
ngậm thìa nước đá mát răng
trên ly phản chiếu bóng hồng nhà ai

thời trai trẻ ghé nơi này
ở năm sáu tháng rồi đi biệt mù
cái đời trận mạc về đâu
nhiều khi nhớ lại tưởng như quê nhà

xưa nay nghe Cọp Khánh Hòa
thêm Ma Bình Thuận, vậy mà sợ đâu..

NN

Còn phất trong ta một ngọn cờ

còn cháy trong ta thời lửa loạn
Chương Thiện mưa sình nắng bụi lên
pháo đội ngày đêm mù khói đạn
Cầu Sắt rung khom xuống lục bình

còn thấy đoàn quân dàn trận đợi
đạn pháo gầm lên nổ dọn đường
mây ngùn ngụt phi tuần không tới
ta bắn dùm cho bạn tấn công

còn ướt sũng cánh đồng mùa lũ
lội bùn đi ngang ngực nước dâng
ầm ầm bầy trực thăng quạt gió
bốc lên trời ngó lại mênh mông

còn nặng lòng ta em rớm lệ
bốn phương tám hướng biết đâu nhà
tàu lá phất phơ như tay vẫy
bám trên màu áo cánh quân xa

còn mơ vọc nước dòng Kinh Xáng
thôn xóm hiền giữ được trong tay
dừng quân mệt lả sau tàn trận
nghe thoảng thanh bình trong gió bay

còn sướt mướt tháng Tư qua bắc
chuyến chiều tàn cập bến Cần Thơ
dinh tướng trơ vơ người tự sát
còn phất trong ta một ngọn cờ.

NN

Yêu dấu

Anh hiểu lòng em khi mỗi sáng
nghe giọt cà-phê nhỏ đậm đà
anh ngó mơ hồ mây lãng đãng
thấy êm đềm trải suốt trời xa

Anh nhận ra đời khi mở cửa
gió lên hắt bụi mắt cay mù
xe qua khói mịt che hơi thở
nhắc nhớ anh ngày lại bắt đầu

Anh nhận ra người khi cất tiếng
chào nhau ngày đẹp cuối tuần vui
quay đi bình thản xong câu chuyện
ai bận tâm chia ngọt sẻ bùi

Anh biết ẩn tàng trong cái ngọt
mỗi ngụm cà-phê có đắng môi
cái đắng không sao từ chối được
như mảnh đời trộn lẫn buồn vui

Anh hiểu lòng em khi mỗi sáng
ngắm nghía bàn tay khuấy muỗng đường
anh gửi mơ hồ trong tĩnh lặng
yêu dấu đời nhau mắt nói giùm.

NN

Cha Còn Nghe Tiếng Thở Dài Con?

tám năm mất mẹ - buồn chưa dứt
hồn còn đau xé vết thương sâu
nhìn di ảnh nến soi vàng vọt
giọt lệ nhiều khi ứa bất ngờ.

bỗng vỡ òa ra thành tiếng nấc
hồn sớm nay thêm vết chia lìa
trời trở xám màu mây tang tóc
đời mùa đông, người khóc cha đi.

ứa đi! này lệ, thành mưa đẫm
nước mắt muôn đời vẫn chảy xuôi
lệ ơi, nghĩa mẹ ân cha nặng
chảy giùm tôi dốc ngược lên trời!

lúc cuối đời cha khi ngã bệnh
nhắc, thằng con mất dạng đâu rồi?
hăm mốt năm trời hun hút bóng
cơ hồ không nhớ có cha đây.

tám năm mẹ mất - không về được
đủ suốt đời ân hận nghe con!
nghe nhắc con thêm buồn đứt ruột
cha trông con sẽ đợi mỏi mòn.

van cha, cứ thế, con ngồi lặng
nói sao, hà cớ chẳng về thăm
thâm ân cha mẹ cho đời sống
cân thước đâu đo nổi vô cùng!

lỡ có là chim, còn hiểu được
vì đâu, biền biệt tận chân mây
làm kiếp người sao con chọn nghiệp
dang cánh bay tít tắp đường dài?

sớm nay tin vội: cha yên ngủ
nhắm mắt rồi chưa thấy mặt con
mơ hồ nghe tiếng cha trong gió
con con ơi bất hiếu chưa từng!

cố dõi mắt trông ngoài vô tận
thấy gì đâu người khuất núi xa
chỉ thấy bóng con đầu cúi xuống
tay run run bưng mặt đầm đìa.

hồn thương tiếc gửi cùng nhang khói
tro bụi: cha, vừa rắc xuống sông
nước chảy dòng xuôi hay ngược lại
cha còn nghe tiếng thở dài con?

NN
(tháng giêng Tân Tỵ)

Đôi khi chỉ một điều đơn giản

đêm nay ta sẽ lên giường sớm
may ra mộng tới kịp giao thừa
trong vô thức vẽ vời giấc mộng
ngoài bốn mươi thèm được trẻ thơ...

sẽ gặp mẹ trước thềm năm mới
với nến hương thắp giữa đất trời
mẹ vốn có bao điều van vái
từ con xa lời nguyện thêm dài.

sẽ gặp cha trước giờ mai nở
chờ sang canh xem nụ ra hoa
trà thơm ngát đựng trong bình cổ
thú thanh tao cha mất bao giờ ?

sẽ gặp chính ta đêm trừ tịch
lòng phẳng phiu như nếp áo quần
môi thuở ấy nụ cười óng mượt
héo khô dần sau mỗi bại vong.

sẽ gặp mái gia đình khi trước
vẫn đoàn viên như buổi thanh bình
ta – kẻ sống mang hồn tưởng tiếc
tội nghiệp người đãng trí mau quên.

đêm nay ta muốn vùi trong mộng
giấc mộng thường thôi rất nhỏ nhoi
đôi khi chỉ một điều đơn giản
đủ làm nên hạnh phúc cho người.

NN

Mới biết còn thương...

trên chuyến xe lam về Chợ Gạo
ngang Tân Mỹ Chánh tới Song Bình
mới ở nhà đi mà đã nhớ
cánh tay nào níu chặt hồn anh.

ngồi Honda ôm đường Hỏa Lựu
anh về Chương Thiện giữa mùa mưa
tấm phông trời xám bùn nâu cũ
kinh xáng Xà No nước ngập bờ.

cây cầu Đức Long cao ngất ngưởng
xe đò Long Mỹ chạy rung rinh
phải chi đường xá thênh thang rộng
anh quá giang về tuốt Ngã Năm.

quân xa dừng ngã ba Cái Tắc
anh kiếm không ra cô thợ may
đã vá giùm anh tay áo rách
không lấy tiền công, tặng nụ cười.

ghé Hộ Phòng ăn cua chấm muối
thương màu gạch đỏ tợ môi son
đêm ở Cà Mau ngồi đuổi muỗi
ngó lửa lò anh nhớ má hồng.

trên cầu Phụng Hiệp anh nhìn thấy
từng đám lục bình trôi có đôi
những con kinh tụ về Ngã Bảy
người yêu nhau, nước hẹn sum vầy.

phà qua sông Cái Tư gió ngược
đường tắt dẫn anh lên Giồng Riềng
cô bé lai Miên cười khúc khích
khi bất ngờ anh tới Sóc Ven.

chun cổng Tam Quan vô Rạch Giá
ngồi ở Phó Điều ăn dĩa cơm
bỗng nhớ nhà ơi sao nhớ quá
mà rồi đi tiếp hướng Kiên Lương.

trở lại Cần Thơ ngang Cái Sắn
có ai làm dấu chúc bình an
ngay trước mặt ngã ba Vàm Cống
nhưng đành không ghé được Long Xuyên.

hết nay Cầu Nhiếm mai Cờ Đỏ
có hôm Bình Thủy bữa Thuận Nhơn
ngoại trừ Sóc Trăng là hậu cứ
anh chỉ về lấy phép thường niên.

*
em kể Phong Dinh là quê nội
chiều nay anh giạt tới Trường Thành
đứng trước căn nhà em lợp ngói
mới biết còn thương gái có chồng...

NN
(1990)

Âm Vực

kẻ ở đầu kia hét toáng lên
người góc này cười nụ thản nhiên
chính giữa cây đàn dây đứt phựt
khảy không ra âm vực trung bình.

Nhớ Ra

trăng tuyệt vọng đêm nào giữa biển
bơi cạnh thuyền khẩn khoản van xin
có chàng thi-sĩ đang say sóng
muốn vớt trăng lên, ngại chết chìm.

Tại tâm

tọa trước tòa sen ở cửa thiền
gõ mõ đều theo nhịp tụng kinh
nhà sư cúi lạy mười phương Phật
thấy Phật trong lòng những chúng sinh.

Thực

thiền-giả sớm mai lên ngọn núi
nhập đất trời, tâm sự hư-vô
thiền-giả ban trưa trườn xuống núi
miếng lót lòng đã hóa hư-vô.

Tỉnh

một bầu thơ phú, thêm bầu rượu
khi ra thơ nói chuyện trên trời
khi cạn rượu đi tìm dưới đất
thấy trần-gian cũng đủ đề tài.

Vô tự

đọc trên tờ giấy không ra chữ
thấy một niềm thanh thản cõi người
gió đi trên những hàng cây ngủ
không vướng bàn chân bãi cỏ đời.

Nguyên Nghĩa