DIỄN TỪ NHẬN GIẢI ĐẶC BIỆT

VĂN VIỆT LẦN THỨ HAI

Ngô Thế Vinh

 

Nhà thơ Lư Đợi, Nxb Giấy Vụn đại diện nhà văn Ngô Thế Vinh

đọc Diễn từ nhận Giải Văn Việt Lần Thứ Hai 03.03.2017 tại Sài G̣n

 

 

 

Quư anh chị trong Diễn Đàn Văn Việt

Thưa Hội đồng Giám khảo giải Văn Việt 

 

      Được tin hai tác phẩm, Cửu Long Cạn Ḍng Biển Đông Dậy Sóng và Mekong Ḍng Sông Nghẽn Mạch, được chọn để trao giải Đặc biệt Văn Việt Lần Thứ Hai, tôi cảm thấy rất vinh hạnh. Hai tác phẩm đó viết về sinh mệnh của một ḍng sông là mạch sống không chỉ của Việt Nam mà c̣n của hơn 70 triệu cư dân thuộc bảy quốc gia ven sông. Hai tác phẩm đó không chỉ chất chứa nhiều dữ liệu, nhưng qua đó tôi cũng muốn chuyển tải thông điệp mang tính dự báo về ư đồ hiểm độc của Trung Quốc và về những tranh chấp không thể tránh giữa Trung Quốc và các quốc gia trong lưu vực Sông Mekong. Và dự báo ấy với thời gian đang được chứng nghiệm. Hậu quả những tranh chấp ấy đang làm cho "Cửu Long Cạn Ḍng và Biển Đông Dậy Sóng". Sự kiện một Diễn đàn độc lập như Văn Việt quan tâm đến và trao giải cho hai tác phẩm mang tính "nhạy cảm và tế nhị" đó là một quyết định rất có ư nghĩa và là một vinh hạnh cho người viết.

 

          Giải thưởng cũng làm cho tôi xúc động bởi v́ Cửu Long Cạn Ḍng Biển Đông Dậy Sóng 2000, và Mekong Ḍng Sông Nghẽn Mạch 2007, cho dù đă được xuất bản và tái bản ở hải ngoại từ hơn một thập niên trước, nhưng cho tới nay vẫn không được chấp nhận bởi các nhà xuất bản "chính thống" ở trong nước. Lư do đưa ra là "những khó khăn không thể vượt qua", lư do đó là yếu tố Trung Quốc. Cái yếu tố căn cơ đó đang huỷ hoại con sông 4,800 km và đe doạ nguồn sống của hơn bao nhiêu triệu cư dân trong lưu vực. Yếu tố đó c̣n là nút chặn cả tự do học thuật của Việt Nam.

 

      Trong nghịch cảnh ấy, cả hai cuốn sách về sông Mekong/ Cửu Long vẫn được một nhà xuất bản "lề trái" trong nước mang tên "Giấy Vụn" lần lượt cho ra mắt 2012, 2014 và phổ biến rất hạn chế trong điều kiện vô cùng khó khăn và cả nguy hiểm nữa cho những bạn trẻ chủ trương nhà xuất bản. Cũng phải ghi nhận thêm ở đây, Diễn đàn Văn Việt năm 2016 đă cho xuất bản trên mạng toàn tập hai cuốn sách Mekong kể cả Audiobook, góp phần không nhỏ trong việc phổ biến thông tin về những con đập Mekong và những bước khai thác huỷ hoại hệ sinh thái của một con sông huyết mạch.

 

      Là người cầm bút ở Miền Nam trước đây và hải ngoại sau này, sống sót giữa hai thế kỷ, đă trải nghiệm qua hai chế độ cùng những năm tháng tù đày, tôi không thể không chạnh ḷng nghĩ tới những văn nghệ sĩ đang phải sống thiếu tự do ở quê nhà. Nhưng rồi tôi vẫn lạc quan để thấy rằng từ trong ngọn lửa đỏ thiêu rụi ấy, vẫn có những con phượng hoàng vực dậy từ tro than, cất cánh bay lên như một Bùi Ngọc Tấn với Chuyện Kể Năm 2000, đem tới cho chúng ta niềm hy vọng.  

 

          Cũng cần ghi nhận thêm Văn Việt là một diễn đàn mà tôi từng cộng tác do tinh thần tự do của những nhà văn độc lập như một yếu tính của sáng tạo, không chấp nhận là công cụ trong bộ máy chính trị. Không chỉ giới hạn trong lănh vực văn học, Văn Việt c̣n là một diễn đàn cấp tiến, dũng cảm nói lên quan điểm của người công dân trước những vấn đề sống c̣n của đất nước. Thêm nữa, Văn Việt đang dụng công giới thiệu với độc giả trong nước một giai đoạn sinh hoạt Văn học Nghệ thuật của Miền Nam từ 1954-1975 vẫn bị coi là cấm kỵ và cả giới thiệu ḍng sinh hoạt văn học ấy ở hải ngoại. Văn Việt đang bắc một nhịp cầu đối thoại và hợp tác giữa các giới văn nghệ sĩ trong nước và hải ngoại, với ư nghĩa tôn trọng tự do của người cầm bút hướng tới một Việt Nam dân chủ tiến bộ và đang trải rộng trên toàn cầu. Đó là những nỗ lực đáng trân quí.

 

 

 

Quang cảnh thân mật buổi trao Giải Văn Việt Lần Thứ Hai

tại Sài G̣n [nguồn: tư liệu của Lư Đợi]

 

      Hôm nay, ngày 3 tháng 3, một ngày nhiều ư nghĩa: Ngày Nhà Văn Thế Giới / World Writers Day năm thứ 31, cũng là năm thứ 3 ngày thành lập Ban Vận động Văn đoàn Độc lập, tôi vinh hạnh đón nhận giải thưởng Văn Việt với niềm hy vọng vấn đề "môi sinh trong lành và phát triển bền vững" hiện đang ở mức "báo động đỏ" ở Việt Nam sẽ là mối quan tâm của mọi công dân trên quy mô cả nước chứ không chỉ riêng với Sông Mekong và Đồng Bằng Sông Cửu Long. Và tôi cũng xin được chia xẻ vinh dự và giải thưởng này tới các bạn trẻ chủ trương Nhà Xuất Bản Giấy Vụn, họ đang đi những bước đầy thử thách nhưng có ư nghĩa vô cùng quan trọng là hướng tới "quyền tự do xuất bản" vốn không thể thiếu cho sinh hoạt viết và đọc.

 

      Xin cám ơn quư vị.

 

NGÔ THẾ VINH

California 03.03.2017