P H Ú T  C H Ó T

 

 

MANG VIÊN LONG

 

 

 

        Ông Chủ tịch   An Thạch nói với ông Lưu : “ Chúng tôi mời anh tham gia vào ban quản trị hợp tác xă mua bán là ư muốn của nhiều bà con trong xă! Có anh, bà con tin tưởng sẽ ủng hộ hết ḿnh v́ kinh nghiệm làm ăn của anh bao năm từ hồi trước 75 sẽ giúp cho hợp tác xă ta sẽ phát triển, lớn mạnh anh à! “.

         Hớp một ngụm trà nhỏ, ông Lưu đặt tách trà xuống mặt bàn nhẹ nhàng-đưa mắt liéc nh́n ông chủ tịch-giọng từ tốn:

-        Anh nói vậy th́ tôi cũng nghe vậy-nhưng tôi tự xét thấy bản thân không làm được ǵ đâu, nếu có bề ǵ th́ tôi ăn nói làm sao với bà con?

-        Anh khỏi lo-giọng ông Chủ tịch quả quyết-miễn anh đồng ư tham gia vào ban quản trị là tốt rồi!

        Ông Lưu vẫn cảm thấy rất khó xử, quả thật bà con trong xă đang rất cần có một nơi cung cấp hàng hóa, nhu yếu phẫm, giá phải chăng, không giả mạo, ngay cạnh trong xă ḿnh mà không tốn thời gian lên phố. Hợp Tác Xă cũng sẽ tạo công ăn việc làm cho một số gia đ́nh nghèo, bà con tham gia hằng quư đều sẽ được chia lăi xuất theo số cổ phần đă đóng góp-nhưng ông Lưu vẫn  cảm thấy trước mắt c̣n nhiều cái khó khăn không đơn giản..Ông thoáng nhớ đến cái kinh nghiệm ba năm học dở dang ở Đại học Đà Lạt ngành Quản trị kinh doanh năm 72- mấy năm trông coi cửa hàng điện máy của gia đ́nh  nhưng vẫn c̣n cảm thấy những vốn liếng ấy khó có thể áp dụng cho hoàn cảnh bây giờ.

        Ông nh́n  thẳng vào mắt ông Chủ tịch-gật gù:

-        Tôi cũng muốn v́ quyền lợi của bà con mà tham gia nhưng vốn liếng của tôi sau 75 cũng không c̣n, làm sao có thể huy động một số vốn tương đối để kinh doanh?-Ông cười, kinh doanh mà không có tiền, th́ coi như dậm chân một chỗ chờ ngày chết thôi!

-        Theo hướng dẫn của huyện, chúng ta sẽ được tự do huy động vốn trong nhân dân bằng việc mua cổ đông. Tùy theo số nhân khẩu trong hộ, mỗi hộ ít nhất   phải mua một cổ đông.mới được cấp sổ mua hàng…Giong ông Chủ tịch sang sảng như đang nói trước xă viên.Ông cười lớn- tiền đó chứ ở đâu mà anh lo?

       Sau ngày ông Chủ tịch đến thăm nhà hai hôm-ông Lưu nhận dược giấy mời lên xă để dự cuộc họp chuẩn bị  thành lập “Hợp Tác Xă Mua Bán  An Thạch”.Ông Lưu cầm tấm giấy mời , nỗi lo âu lại đến rơ ràng hơn bởi nếu ông ngại khó mà từ chối, th́ liệu ông có thể được chấp nhận không? Họ sẽ nghĩ thế nào về ông-một người đă có hơn ba năm dính líu vào chuyện lính tráng của chế độ cũ, cho dù là lính “ nghĩa quân ma” không được lănh lương mà c̣n phải “ chi lương” hằng quư cho đại đội trưởng,cho những kẻ thọc mạch biết chuyện mà t́m đến “ thăm hỏi”! Ông bỗng cười -th́ thầm: “ Cứ hăy “ thử lửa” một phen!” rồi vội vă dắt chiếc xe đạp ra ngơ.  Lên xă, ông Lưu gặp lại vài người trong giới mua bán cũ là bạn hàng của ông lúc c̣n ở thị xă-trong đó có Hai Tấn, em ruột ông bí thư xă, cậu Thắng-cháu gọi  ông Chủ tịch bằng cậu. Cuộc họp được ông Chủ tịch  làm chủ tŕ , lần lượt thực hiện  các yêu cầu: “ Bầu ban Quản Trị lâm thời HTX, phân công  về các thôn phổ biến, hướng dẫn phương thức làm ăn mới “ họp tác xă”, và sau cùng là thành lập đoàn đi thu tiền cổ phần”. Ông Lưu đă được ông Chủ tịch gợi ư, và tất cả biểu quyết  đề cử ông làm Chủ Nhiệm lâm thời HTX, Hai Tấn làm Phó, ông Ban làm kế toán, và cậu Thắng làm thủ quỹ kiêm thủ kho, cùng ba ủy viên ban kiểm soát…

           Suốt ba tháng cơm nhà, ông Lưu dong ruỗi trên chiếc xe đạp đ̣n dông Pacifice cùng những người trong ban Quản trị lâm thời đi hết 11 thôn trong xă để tham dự 11 đêm họp  dân phổ biến chính sách” mua bán mới “  của họp tác xă An Thạch trong tương lai . Ông Lưu-với tư cách là Chủ nhiệm lâm thời, đă giải đáp mọi thắc mắc của dân, kêu gọi mọi xă viên hăy nhiệt t́nh đóng góp, để xây dựng HTX An Thạch ngày một lớn mạnh, đem lại lợi ích  thiết thực cho tất cả…

          Cuộc vận động đă đem lại kết quả bất ngờ: Chỉ trong một tuấn lễ phát động đă có đến hơn một ngàn xă viên mua cổ đông, gần một nửa nhân khầu trong toàn xă!  Chỉ c̣n mươi hôm nữa là xă sẽ phối hợp  với Ban Quản Trị lâm thời tổ chức “ Đại Hội Xă Viên”-bắt đầu khai trương gian hàng đầu tiên ở thôn Thạch Hải chính thức đi vào hoạt dộng kinh đoanh  của HTX An Thạch.. Theo kế hoạch,  mỗi tháng ông Lưu sẽ cho khai trương một gian hàng mua bán tại 10 thôn c̣n lại để tích cực phục vụ bà con trong những tháng cận Tết.

          Giấy mời đă được gởi đi cho xă viên ở 11 thôn.

          Ông Lưu được phân công soạn thảo và tŕnh bày “ phương hướng kinh doanh của HTX Mua Bán An Thạch  nhiệm kỳ 3 năm đầu tiên 1980-1983”. Ông Hai Tấn làm báo cáo tài chánh-nguồn vốn ban đầu trước đại hội. Ông Ban làm thư kư. Cậu Thắng điều khiển chương tŕnh. Ba ủy viên ban kiểm soát điều hành bầu cử các chức vụ Chủ nhiệm. Phó chủ nhiệm, và các ủy viên chuyên môn gồm kế toán, thủ quỹ, ban kiểm tra…

          Trước  khai mạc Đại hội 2 ngày-Ông Chủ tịch xă An Thạch đă bất ngờ đến thăm ông Lưu vào buổi chiều tối. Gặp ông Lưu ở ngơ, ông ta có vẻ trầm ngâm- không nói, lặng lẽ bước theo ông Lưu vào nhà. Ông Lưu thoáng ngạc nhiên- rót trà ra tách, mời: “ Anh uống nước!”.

-        Tôi được lệnh đồng chí bí thư vừa đi họp trên huyện về đến gặp anh để bàn lại với anh một việc…

     Nh́n gương mặt ông Chủ tịch như khô cứng lại sau câu nói bỏ lửng-ông Lưu thoáng chút lo lắng-ông cười thân t́nh:   Việc ǵ xin anh cứ nói thẳng đi! Là chỗ anh em cả mà! “ .

-        Là chuyện nhân sự ấy mà!-Ông Chủ tịch thở dài.

-        Nhân sự thế nào, anh?-Ông Lưu hỏi.

-        Huyện không nhất trí đề nghị  nhân sự của chúng ta trong cuộc họp phân công tuần trước anh à!-Giọng ông Chủ tịch trầm hẳn- Có nhiều cơ quan đến tham mưu cho huyện-trong đó có công an…

-        Cụ thể là thế nào?

-        Họ bố trí Hai Tấn làm Chủ nhiệm-anh làm Phó-dừng một chút, ông tiếp-lư do ǵ th́ chắc anh cũng đă hiểu rồi?

-        Ai làm “ chủ” mà chẳng được, miễn công việc làm ăn tốt đẹp thôi!-Ông Lưu cười. Thật ra, làm  việc chung ai mà c̣n nghĩ đến “ chủ với phó” để làm gi? Anh đă biết  , tôi đă nhiều dịp tŕnh bày với các anh rồi- tôi tự nguyện làm chuyện này không phải v́ cái chức ấy mà v́ muốn bà con trong xă ḿnh bớt khổ đi thôi!-Ông Luu nh́n gương mặt ông Chủ tịch đang nở dần tưởng như đă khô héo ngay từ lúc bước chân vào nhà.

-        Được anh “ thông cảm” cho vậy là tôi phấn khởi rồi! –Ông Chủ tịch bưng tách trà lên uống vội rồi xin phép ra về…

Tiễn ông Chủ tịch ra khỏi ngơ, ông Lưu thầm nghĩ: “ Lại chuyện lư lịch không “ trong sáng và rơ ràng” nữa  đây mà? “. Đă bao lần, ông không hiểu hết ư nghĩa của  hai từ “ trong sáng/ rơ ràng” ấy,nhưng không dám hỏi ai? Cuộc sống dă phơi bày ra giữa đời bao năm cũng chưa đủ “ rơ ràng và trong sáng” hay sao?-Như mọi khi, ông Lưu lại tự an ủi ḿnh không nên  bận tâm nhiều đến cái chuyện phiền muộn triền miên ấy nữa, mà hăy dốc ḷng làm việc  . Chỉ có việc làm cụ thể tốt đẹp mới thật sự “ rơ ràng và trong sáng “ thôi!

      Ngày Đại Hội xă viên HTX Mua Bán An Thạch đă đến. Về dự có

Ông Phó chủ tịch huyên, bà Chủ tịch hội nông dân huyện, đại diện Mặt trân Tổ Quốc huyện  các ban ngành.chung quanh huyện An Dũ.

        Sau phút giới thiệu đại biểu, chủ tọa đoàn-Ông Bí thư xă An Thạch ghé vào tai ông Lưu: “ Anh ra phía sau khán đài tôi trao đổi một chút nhé? “.

        Ông Bí thư xă An Thạch đứng dậy-bước ra khỏi hàng ghế , lầm lũi bước về phía sau khán đài. Ông Lưu nhón gót đi sau.

         - Anh Lưu ạ! Tôi xin báo cáo lại với anh, trước giờ tôi đến dự Đại hội, đồng chí Bí thư huyện đă gọi điện cho tôi để “cơ cấu “ lại nhân sự trong ban lănh đạo HTX , chỉ gồm các đồng chí Hai Tấn Chủ nhiêm, đồng chí Mân làm Phó, đồng chí Thắng làm trưởng ban kiếm soát , cô Thủy kế toán, bà Hạnh làm thủ quỹ…

         Ông Lưu cười:

-        Vậy là có thêm vụ “ cơ cấu” lại vào phút chót nữa?-Ông Lưu nhếch cười-Cám ơn anh đă thông báo!-Giọng ông bỗng vui hẳn lên-ông vỗ vào vai ông Bí thư xă An Thạch- Xem bóng đá hay xem đấu vơ đài, bao giờ “phút chót” cũng quyết định  cả anh ạ! Hà hà…

 

Tháng 10 năm 1985

MANG VIÊN LONG