Nguyễn Thụy Long

(1938-2009)

Ngô Nguyên Nghiễm

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Di ảnh

nhà văn NGUYỄN THỤY LONG

 

 

Tiểu sử văn học: NGUYỄN THỤY LONG

Nhà Văn Nguyễn Thụy Long sinh ngày 09/08/ 1938 tại Hà Nội.

Mất ngày 03/09/2009, lúc 14 giờ tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định.

Năm 1952, Ông và gia đ́nh vào Nam sinh sống tại Sài G̣n.

 Cựu học sinh trường trung học Hồ Ngọc Cẩn.

Sinh viên Trường Cao Đẳng Mỹ Thuật  Gia Định.

Cộng tác báo Ngàn Khơi với nhà văn Nhă Ca , nhật báo Sống của nhà văn Chu Tử.

Trước 1975, Ông xuất bản hơn 30 tác phẩm, tiểu thuyết đầu tay có tên Vác Ngà Voi (1965) , với bút hiệu Lan Giao. Các tác phẩm sau, đều lấy tên thật Nguyễn Thụy Long.

Ngoài hơn 30 tác phẩm xuất bản, Nguyễn Thụy Long c̣n cả trăm truyện ngắn và những tác phẩm sáng tác sau nầy.

Tiểu thuyết Loan Mắt Nhung gây xao động từ tác phẩm, đến Tập phim Loan Mắt Nhung do đạo diễn Lê Dân dàn dựng năm 1970.

Năm 2005,Ông được phát giải Văn Chương Toàn Sự Nghiệp do Nguyệt san Khởi Hành (Mỹ) trao tặng, nhưng v́ sức yếu không tham dự được.

 

 

 

 

TÁC PHẨM NGUYỄN THỤY LONG: ( tiêu biểu )

 

1/Vác Ngà Voi ( 1965, với bút hiệu Lan Giao )

2/Sầu Đời ( Âu Cơ, 1967 )

3/Bước Giang Hồ ( 1967 )

4/Ṿng Tay Đàn Ông ( 1967 )

5/Chim Trên Ngọn Khô ( 1967 )

6/Loan Mắt Nhung ( 1967 )

7/Tay Anh Chị (1968 )

8/Bà Chúa Tám Cửa Ngục ( 1968 )

9/Vết Thù ( 1968 )

10/ Đêm Đen ( 1968 )

11/Gái Thời Loạn ( 1968 )

12/Bóng Tối ( 1968 )

13/Kinh Nước Đen ( 1969 )

14/ Nữ Chúa ( 1969

15/Xóm Cô Hồn ( 1969 )

16/ Kiếp Hoang ( 1969 )

17/Nợ Máu ( 1969 )

18/ Nhà Chứa ( 1970 )

19/Ven Đô ( 1970 )

20/ Băo Rớt ( 1970 )

21/Cầu Cá ( 1970 )

22/Dấu Chân Gió Chạy ( 1970 )

23/ Biển Đen ( 1971 )

24/Biệt Thự Phù Du ( 1971 )

25/Đàn Ông Đàn Bà ( 1971 )

26/Hạt Giống Của Trời ( 1971 )

27/Những Cánh Tay Thuồng Luồng ( 1971 )

28/Tốt Đen ( 1971 )

29/Vang Tiếng Ruồi Xanh ( 1971 )30/ Dưới Chân Non Nước ( 1972 )

30/Gió Hú ( 1972 )

31/Tử Tội Hoan Hỉ ( 1972 )

32/Mặt Biển Đen ( 1973 )

33/Nửa Đời Bóng Tối ( 1991 )

34/Viết Trên Gác Bút ( 1999 )

35/Giữa Dêm Trường ( 2000 )

36/Người Xây Ḷ ( 2001 )

37/Th́n Ma ( 2007 )

 ……………………………

 

Ngoài ra, Nguyễn Thụy Long c̣n 3 tác phẩm mới viết:

*Hồi Ức 40 Năm Cầm Bút

*Hồi Kư Thuở Mơ Làm Văn Sĩ

* Vùng Mả Động ( 2009 )

 

 

 

NGUYỄN THỤY LONG,

BÓNG CHIM TRÊN NGỌN KHÔ

 

NGÔ NGUYÊN NGHIỄM

 

Du nhập vào những đường hướng mới trong văn học nghệ thuật thập niên 60, quả nhiên có nhiều ngă rẽ, lập dựng cho mỗi văn nghệ sĩ thời đó một nét nh́n sáng hóa đặc biệt, giúp tác phẩm được bùng vỡ mănh liệt. Mỗi người văn nghệ đột phát cho ḿnh một phương hướng sáng tạo riêng biệt, không lẫn lộn vào ai, tạo cho văn chương miền Nam nhiều hướng đi mới rạng rỡ, đối chiếu không thua sút văn chương nước ngoài. Từ thơ văn nhạc kịch biên khảo hội họa kinh kịch sân khấu kiến trúc điêu khắc, nh́n lại thật hảnh diện cho bước đường sáng hóa của nghệ thuật giai đoạn sơ khai nầy. Từ những bóng dáng khai hoang văn nghệ của lớp đi trước ở phía Nam như Nguyễn Chánh Sắt, Hồ Biểu Chánh, Phú Đức, Phi Long…dần đến Nguyễn Văn Hầu, Nguyễn Bá Thế, Truy Phong, Sơn Nam, Kiên Giang, Nguyễn Minh Tâm… Đến lớp sĩ phu Bắc hà như Vũ Hoàng Chương, Đinh Hùng, Vũ Khắc Khoan và lớp văn nghệ sĩ gần gũi thế hệ văn chương phía Nam trong thập niên 60 như Mai Thảo, Viên Linh, Duyên Anh, Lư Hoàng Phong, Hoàng Trúc Ly nối tay cùng bóng dáng của Trần Tuấn Kiệt, Phạm Công Thiện, Dương Hà, Ngọc Linh, Dương Trữ La, Hoài Điệp Tử, Phan Bá Thụy Dương, Vơ Hồng, Nguyễn Thi Thụy Vũ, Nhă Ca…C̣n nhiều tên tuổi nữa gắn bó tạo một sinh khí đa dạng, tân lập cho phong hóa văn chương thời bấy giờ, chuyển biến cùng cực và kỳ diệu.

Nguyễn Thụy Long là một nhà văn cũng bùng vỡ tài hoa trong giai đoạn thập niên 60 nầy, tác phẩm của Ông chợt bước vào một lối rẽ sáng tạo mới. Ông đi thẳng vào đề tài tuổi trẻ khơi dậy trong nỗi quạnh hiu bất công cuộc đời, đưa nhân vật hùng cứ một phương cách sống trong một xă hội đen biệt lập. Trước 1965, vài tác phẩm của Nguyễn Thụy Long ra đời cũng đă biểu hiện phong cách tự do theo nghĩa ngoài lề xă hội. Từ Vác Ngà Voi vẫn c̣n mang một bút hiệu khác Mặc Lan Giao, là h́nh như tác giả c̣n ẩn nấp trong tư thế chờ đợi. Đến những tác phẩm kế tiếp, tên tuổi Nguyễn Thụy Long bùng sáng trong giới giang hồ văn chương, nhất là những tác phẩm nổi đ́nh nổi đám như Loan Mắt Nhung (1967) rồi Kinh Nước Đen (1969)…Khi Loan Mắt Nhung được chuyển hóa phim ảnh do đạo diễn Lê Dân thực hiện với Huỳnh Thanh Trà, Thanh Nga, Tâm Phan, Ngọc Phu, Kim Xuân, Nguyên Hạnh…phim truyện Việt Nam bắt đầu tiếp nối tranh bá quyền với phim Hồng Kong, Ấn Độ.

Sức sáng tạo những năm trước 1975 của Nguyễn Thụy Long thật mănh liệt, tác phẩm như ḍng suối tuôn trào không thời gian ngừng nghỉ. Tôi bước vào lối đi của Ông, bằng sự ṭ ṃ như ṭ ṃ với Hố Thẳm Tư Tưởng của Phạm Công Thiện, ṭ ṃ với những bộ tiểu thuyết Yêu – Điên - Loạn…của Chu Tử. Nhưng sự bắt gặp kinh khiếp với những h́nh ảnh phơi bày cực kỳ ghê rợn trong tác phẩm Chim Trên Ngọn Khô, ám ảnh tang thương trong đời sống hạ tầng bi đát quá, bi đát trước thiên nhiên, trước nhân t́nh và cuộc đời, khiến tôi thường xuyên t́m kiếm tác phẩm Ông. H́nh như, Chim Trên Ngọn Khô xuất hiện trước Loan Mắt Nhung, nhưng chính v́ phong cách tài t́nh trong dựng truyện, khiến Nguyễn Thụy Long được đặt trên ngôi vị độc đáo trường phái riêng.

Thật sự, trước những tác phẩm quyết định hướng đi cho sự ḥa nhập vào xă hội đen, bằng một lối rẽ phải có trong tận cùng đời sống đầy cá tính phản kháng với đời thường. Mỗi mặt trái mặt phải đều nặng nề một cương lĩnh đạo lư khác biệt.Nghĩa khí và cách trao đổi cuộc sống thắm đẫm tư duy sinh học chênh nhau như những ṿng xoắn h́nh ống trong một không gian h́nh học ba chiều. Nên cách cư xử như thế thường của lư triết hủ nho không đầy được bản chất phá cách, liều lĩnh, tư duy của một xă hội tận cùng nếp sống. Nguyễn Thụy Long hoàn toàn b́nh tĩnh bước vào môi trường đột biến như vậy, hóa thân trong tâm thức và hành động của những con người phá cách đó. Ông thành công mănh liệt trong hai bộ tiểu thuyết Loan Mắt Nhung và Kinh Nước Đen. Theo hồi kư viết Trên Gác Bút (NXB Văn Nghệ, California 1999), Nguyễn Thụy Long bước vào làm kư giả báo Sống của nhà văn Chu Tử, được sự khuyến khích hợp với cách viết theo trào lưu của một xă hội có thực những anh hùng của một xă hội có lối rẽ riêng. Tác phẩm Loan Mắt Nhung ra đời năm 1967, bằng h́nh ảnh một cậu học tṛ lương thiện sống tại đô thành Sài G̣n trong thập niên 60, trước những áp bức cuồng rối phủ dập tạo nên hoàn cảnh xă hội đẩy đưa trở thành du đảng nổi tiếng. Sống cuồng loạn trong một xă hội đen như một thủ lĩnh anh chị làng dao búa. Nhưng trong những phút giây bất chợt, vẫn cảm thấy cô đơn trong cuộc đời, hối hận đánh mất một thời tuổi trẻ, muốn hoàn lương bằng cách cuối cùng diệt kẻ ác rồi nộp ḿnh cho cảnh sát. Cách viết bạch hóa sự gai góc trong cuộc đời của lớp người sống trong hoàn cảnh của xă hội đen tối.

Thật ra, trong giai đoạn đầy rẫy hỗn loạn của thời kỳ thập niên 60, với nhiều sự du nhập những khuynh hướng ngoại lai, và những hiện trạng bất an trong xă hội đương thời, khiến cuộc sống phân cách theo xu hướng nhận định tự kỷ. Chính vậy, sự tách biệt nhiều thành phần trong xă hội cũng là một logic, Nguyễn Thụy Long thành công như hoàn chỉnh một luận án sâu sắc của thế giới tận cùng. Tác phẩm thành công như bước đi mới trong đoạn đường phá cách lối sáng tác với điển tích sáo ṃn.

Hàng chục tác phẩm liên tiếp ra đời, nối tiếp những h́nh ảnh sinh động trong thế giới như thế, đương nhiên Nguyễn Thụy Long trở thành một nhà văn “du đảng”, bằng phong cách viết như thế…Thật ra, người nghệ sĩ đều muốn ḿnh có một thế giới văn phong riêng, tạo dựng cho chính sáng tác một sự sáng hóa biệt lập. Sự tự do đó giúp nhà văn xây dựng được h́nh ảnh đặc thù độc đáo trong văn học.

Sau 1975, những buổi trưa ngồi với Nguyễn Thụy Long trong hẽm nhỏ 6C  đường Tú Xương Quận 3, tôi lặng lẽ nh́n h́nh ảnh một “đại ca” văn nghệ oanh liệt một thời. Cung cách sống vẫn c̣n hào nhoáng khí phách, vẫn bụi đời trên trang phục thô ráp , vẫn lịch thiệp cùng những bạn bè văn nghệ nhỏ tuổi quay quần bên Ông. Thời chưa mở cửa, mỗi ngày gặp gỡ là những lần chung đụng những tàn phai của quá khứ, tâm sự cho qua ngày tháng bên những chai bia lên men con cọp, cười đùa thăm viếng trong mọi vấn đề cần hỏi, rồi theo gót buổi chiều sắp băng lăng hoàng hôn, ch́a tay đóng góp trả quán ra về, không quên hẹn lại ngày mai…Nguyễn Thụy Long vẫn cung cách trang trọng lịch lăm, nhưng anh em đều hiểu rơ sự cơ cực phủ đầy trên nếp áo. Ngoài căn bệnh huyết áp cao, Nguyễn Thụy Long c̣n tiểu đường nặng với nhiều di chứng. H́nh như, cũng vài lần Nguyễn Thụy Long đương đầu với triệu chứng tai biến mạch máu năo. Nhưng mỗi lần thù tạc, anh em khuyên uống ít thôi, th́ Ông cười ngó tôi có thầy thuốc lo ǵ? Tâm trạng h́nh như Ông thích gặp gỡ bằng hữu để giải tỏa những bức bách trong ḷng, mọi bệnh trạng khắc nghiệt như thế nhưng Nguyễn Thụy Long vẫn trầm tĩnh như không c̣n thời giờ ngó ngàng tới.

Khoảng hơn 15 năm gác bút, mười năm kế tiếp (1991-2001) Nguyễn Thụy Long viết được thêm 4 tác phẩm: Nữa Đời Đối Bóng (1991), Viết Trên Gác Bút (1999), Giữa Đêm Trường (2000), Người Xây Ḷ (2001). Bước qua thiên niên kỷ mới, Nguyễn Thụy Long viết lại hồi kư và tác phẩm Th́n Ma (2007), Ông tâm đắc trong quyển Hồi Ức 40 Năm Cầm Bút và Hồi Kư Thuở Mơ Làm Văn Sĩ. Trong cuộc sống khắc nghiệt cơ cực, nên trong Hồi Ức 40 Năm Cầm Bút, Nguyễn Thụy Long trần t́nh ḿnh không bao giờ giấu diếm những thói hư tật xấu, nên viết thật như đă sống thật với cuộc đời, với vinh nhục xấp lốp trong cuộc sống, nhưng vẫn thản nhiên phó mặc những vùi dập trôi nổi chung quanh. Chính vậy, nhân vật của nhà văn Nguyễn Thụy Long thường nhẫn nhục, chịu đựng những nghịch cảnh, nhân ái và độ lượng.

Năm 2009, Ông dồn hết tâm huyết cho bộ bản thảo Mả Động, dự trù khoảng 4000 trang, nhưng đến khi nhắm mắt ĺa đời, Mả Động mới viết được hơn 1000 trang.

Nguyễn Thụy Long để lại, ngoài dang dở của bộ tác phẩm Mả Động c̣n hơn trăm truyện ngắn, (nằm u buồn vất vưởng giữa thế gian !!!….)

 

 

NGÔ NGUYÊN NGHIỄM

Viết tại Thư trang Quang Hạnh

Cuối Đông/2012

 

 

nhận từ tác giả