Mang Viên Long

Những Bài Thơ Rượu Hôm Qua

Và Hôm Nay

tạp bút

Quý 3 năm 2014, nhà xuất bản Hồng Đức đã cho ấn hành Tuyển Tập Thơ Rượu gồm 108 bài thơ viết về rượu của 108 tác giả, có tên là “GẶP GỠ NHAU” nhóm chủ biên Trần Văn Chánh, Nguyễn Đức Thành, và Nguyễn Văn Nhật thực hiện. Tuyển tập thơ đã được sự “tư vấn biên tập” của những nhà thơ, nhà văn, nhà báo Nguyễn Thanh Châu, Huỳnh Ngọc Chiến, Nguyễn Khoa Chiến, Phạm Việt Cường, Võ Chân Cửu, Trần Quốc Định, Nguyên Hải - Phù Hư, Lâm Quang Kiệt, Hà Quốc Long, Nguyễn Văn Minh (Bảy Sơn), Triều Nguyên, Phạm Chu Sa, Hà Nguyên Thạch, Nguyễn Cái Thế, Nguyễn Tiến Văn. Tập thơ đã được “làm đẹp” với phụ bản của Lê Thánh Thư, Nguyễn Thanh Hải, và những minh họa về rượu của Nguyễn Trọng Khôi.
Sau hơn ba tháng làm việc tập thể (từ tháng 3 năm 2014), Tuyển tập thơ rượu đã “quy tụ” được 108 nhà thơ “giang hồ khí cốt” nặng tình với rượu, từ trước và sau năm 1975 trong cả nước. Chúng ta thấy có bóng dáng của Tản Đà, Vũ Hoàng Chương, Phùng Quán, Thanh Tịnh, Tạ Tỵ, Bùi Giáng, Hà Thượng Nhân, Trần Huiền Ân, Nguyễn Tôn Nhan, Lưu Quang Vũ, Tô Thùy Yên, Hoàng Lộc, Nguyễn Bắc Sơn, Hà Nguyên Dũng, Nguyễn Duy, Đặng thị Thanh Liễu, Trịnh Bửu Hoài, Trương Đạm Thủy, Vũ Hữu Định (…) cùng ngồi chung bàn rượu, cụng ly với Trần Phong Giao, Hoàng Hương Trang, Nguyễn Thanh Châu, Luân Hoán, Linh Phương, Cao Thoại Châu, Trần Kiêu Bạt, Nguyễn An Đình, Phù Hư, Mang Viên Long, Phạm Ngọc Lư, Hạc Thành Hoa, Phạm Chu Sa, Hồ Chí Bửu, Nguyên Cẩn, Võ Chân Cửu, Huỳnh Ngọc Chiến, Lê Văn Trung, Trần Mạnh Hảo, (…) Tóm lại, 108 “giang hồ tứ xứ” đã cùng quây quần bên ly rượu đời rượu tình một thời vang bóng!
Sự tập hợp & chọn lọc 108 bài thơ tiêu biểu của 108 tác giả về rượu là một nỗ lực lớn của nhóm anh em “ghiền” (và yêu) rượu, nhằm giới thiệu cùng bạn đọc một tác phẩm độc đáo về rượu, là một việc làm thật đáng trân quý!
Trong đời giang hồ, “gặp gỡ nhau” sau tách trà, ly café đen, là rượu! Trong đời thầm lặng, với bao ưu phiền bất hạnh, là rượu. Buồn cũng rượu, mà vui cũng rượu. Rượu của “giang hồ mà khí cốt”. Rượu của tình thương yêu mình và thương yêu đời, còn đọng lại trong trái tim mọi người hôm qua & hôm nay đã được “góp nhặt” để chuyển gởi đến thân hữu, bạn đọc những ly rượu sẻ chia ấm tình tri kỷ… Có lẽ, vì thời gian giới hạn mà sự “gặp gỡ nhau” hôm nay chưa được đông đủ, cho dầu đây là tuyển tập thứ 2. Hy vọng rằng, nhóm chủ biên “ghiền’ (và yêu) rượu sẽ còn lai rai mời gọi, để có thêm “giang hồ khí cốt” cùng chung vui quanh bàn rộn ràng tâm sự ở những lần “gặp gỡ nhau” tiếp theo…
Nhà thơ Vũ Hoàng Chương đã có riêng một tập “Thơ Say” (1940), cũng “góp mặt” với bài “Phương Xa” đầy tâm sự khi rượu đã tràn:

“(…) Lũ chúng ta, lạc loài, dăm bảy đứa
Bị quê hương ruồng bỏ, giống nòi khinh
Bể vô tận sá gì phương hướng nữa
Thuyền ơi thuyền! Theo gió hãy lênh đênh
Lũ chúng ta đầu thai lầm thế kỷ
Một đời người u uất nỗi chơ vơ
Đời kiêu bạt không dung hồn giản dị
Thuyền ơi thuyền! Xin ghé bến hoang sơ (…)”

Trung niên thi sĩ Bùi Giáng thì đang “Uống Rượu Bây Giờ”:

“Thưa em rượu uống bây giờ
Là trăm năm gục hai bờ tử sinh
Động hờ hững, Chúa điêu linh
Em làm Hoàng Hậu mọc tình cỏ phơi
Nhà ma cửa quỷ đi đời
Chìm hơi thở đục trong lời sương xanh
Càn khôn xiêm mỏng che mành
Về trong thiên hạ em thành thiên thâu”

Hà Thương Nhân tâm sự về “Thôi Hộ Với Hoa Đào”:

“(…) Dễ gì đời có một tri âm?
Từ ngàn năm trước bao danh sĩ
Rượu đắng ly suông lệ rỏ thầm (…)”

Luân Hoán góp tình với “Rượu Và Bạn”:

“Chưa biết yêu, đã tập tành uống rượu
Men Lưu Linh lót dạ mấy mươi năm
Em bữa nọ véo đùa chơi một cái
Rượu bung da thơm ngát chỗ đang nằm
Bạn đã đến cụng ly năm bảy bận
Trái sầu non treo lẫn trái sầu già
Trong khoảnh khắc, cạn ly, thành huynh đệ
Đất cùng trời vạn tuế lũ chúng ta (…)”

Phùng Quán “Mời Rượu”:

“Mời bác Ba Vì xích lại đây
Ta cùng túy lúy ngắm sóng say
Tôi đùa bác đấy đừng tưởng thật
Bác xích lại gần tôi cũng gay (…)”

Hà Nguyên Thạch nhớ về “Mùa Xuân Nào Đó”:

“Còn những chén rượu sầu lòng chưa uống cạn
Nên làm thơ còn có nghĩa chờ say
Lúc say khướt sẽ lăn tròn hoài vọng
Chạy quanh đời nghe hồn nhẹ như mây (...)”

Lưu Quang Vũ kể lại một kỷ niệm không bao giờ quên về “Đêm Đông Chí Uống Rượu Với Bác Lâm & Bác Khánh Nói Về Những Cuộc Chia Tay Thời Loạn”:

“Nhang tàn lả tả rơi lưng cốc
Nhà lạnh trần cao ngọn nến gầy
Chăn rách chiếu manh quần áo lạ
Chuyện dài đêm vắng rượu buồn say (…)”

Tô Thùy Yên nhắc lại chuyện “Anh Hùng Tận” từ năm 1971:

“Dựng súng trường, cởi nón sắt
Đơn vị dừng quân trọn buổi chiều
Trọn buổi chiều, ta nhậu nhẹt
Mồi chẳng bao nhiêu rượu rất nhiều
(…)Mấy kẻ gặp nhau nào có hẹn
Nên gặp nhau không giấu nỗi mừng
Ta gạn dăm lời thơ tặng bạn
Dẫu từ lâu bỏ việc văn chương (…)”
Trần Huiền Ân nhớ “Một Thời Xuân Thu” với bao dằn vặt ưu tư:
“(…) Ta đã thề không uống rượu ai
Đêm nay rượu người lại uống
Lại chợt hiện nỗi niềm phiền muộn
Một thời ảo ảnh hoàng hoa
Một thời xuân thu chữ nghĩa tháp ngà
Cánh bướm cuộn tròn nếp kén (…)”

Trần Mạnh Hảo trải lòng với “Đêm Rượu Ức Trai”:

“Rượu trong veo sao chói đỏ
Ly của ta mà rượu người xưa
Đêm Nam Quan cụng ly vào núi đá
Đất dưới chân là bóng cha già (…)”

Hồ Chí Bửu vẫn luôn “Chiều Mưa Uống Rượu Một Mình”:

“(…) Quán cóc không em hình như lạnh
Chẳng hề, có rượu ấm lên thôi
Uống thêm ly nữa nghe bằng hữu
Ta nói mình nghe cũng đã đời (...)”

Hoàng Lộc không bao giờ quên về một dịp “Rượu Mời Em Mà Ta Đã Say” trong đời thơ:

“Ta đã có tháng ngày không đáng có
Ngày không em và không quê nhà
Cái thương nhớ thiệt là dễ sợ
Cũng muôn trùng với chuyến đi xa
(…) Cứ rót – như mời em, mời ai?
Phải góc quán nào xưa thị xã
Mời rượu em mà ta đã say?”

Cao Thoại Châu đã có lần say nghiêng ngã ở “Quán Của Người Tên V”:

“Đường sinh tử một vòng chưa khép
Ta vào đây quán trọ đời em
Rót cho tôi chai nào cay đắng nhất
Hồn tôi là một chiếc ly không
(…) Trăm cơn sầu đang đổi cơn say
Tôi đốt quán, em đừng buồn tôi nhé
Mở giùm tôi chai nào cay đắng nữa
Ly vỡ rồi cứ đổ xuống thân tôi”

108 bài thơ rượu là 108 tâm sự của bao năm ẩn khuất đã được trải lòng giải bày nhân quanh cuộc rượu “gặp gỡ nhau” sum họp của người thơ với đời, với tình, rất chân thành, bi thiết! Trong phạm vi một bài giới thiệu ngắn, chúng tôi chỉ ngẫu nhiên trích dẫn một vài tâm sự của quý nhà thơ “giang hồ khí cốt” để chia sẻ đôi điều cùng quý bạn. Để tạm kết thúc trang viết, tôi xin mượn lời của nhà thơ Hạc Thành Hoa đã có lần tâm sự: “Còn Gì Hơn Rượu”:

“Lúc buồn ta thường bỏ đi uống rượu
Nhìn dòng sông lạnh hút chân mây
Quán nổi trên sông chiều lá úa
Rượu hỡi còn chăng ta với mày
Ở đây còn có gì hơn rượu
Còn gì hơn gió mát trên sông
Không bạn không tình không tri kỷ
Lòng tiếp trời xanh một cánh đồng (…)”

Quê nhà, tháng 7 năm 2014
MANG VIÊN LONG