ý kiến của các tác gỉa: võ kỳ điền, bình nguyên lc, trùng dương, phan thị trọng tuyến, trần thị ngh, nguyễn thị thanh bình, nguyễn xuân quang, hoàng nga, thảo trường, song thao, lê minh hà, kim lefrèvre, khánh trường, tâm thanh, lệ hằng, trần diệu hằng, lê thị thấm vân, trần hoài thư, nguyễn ý thuần, phạm quốc bảo, bùi bích hà, hoàng chính, dương kiền, đinh phụng tiến, hoàng liên, hồ đình nghiêm, nguyễn mng giác, thanh nam, dương thu hương, trần long hồ, trần thị kim lan, trần doãn nho, nguyễn thụy long, hà thúc sinh, lê thị huệ, trần vũ, ngự thuyết, miêng, lâm chương, mai ninh, nguyễn đông ngạc, bà tùng long, võ hồng, nguyễn thị vinh, sơn nam, phan du, nguyễn huy thiệp,hồ anh thái, vũ tú nam, nguyễn khắc trường, nguyễn ngọc thuần, nguyễn việt hà, nguyễn nhật ánh, lê lựu, nguyễn thị thu huệ, ...
Nhà
văn Mai Ninh
trả lời nhà
báo Thượng Văn
(tạp chí Văn số 58 tháng 10-2001)
Tennessee Williams có nói rằng ông có thể viết hay hơn nhiều nếu
ông không quá lo lắng về khả năng viết lách của mình. Mai Ninh
có nỗi lo lắng này khi bắt đầu cầm bút ?
Có hơi băn khoăn lẫn dè dặt một chút lúc viết hai ba truyện đầu tiên, khởi sự một điều gì cũng thế, nhưng không lo lắng. Mai Ninh chẳng thấy gì phải lo lắng cả, khi đấy không là chuyện thiết yếu cho đời sống của mình. Tuy thế, Mai Ninh không xem viết chỉ là chuyện để chơi. Nếu là chơi, dễ đưa đến cách viết vô ý thức (tất nhiên, chẳng thể nói, cứ chơi là vô ý thức, ‘nghề chơi cũng lắm công phu’), lại đem đăng báo thì hoá ra xem thường người đọc.
Viết lách theo chị có phải là hành động chuyển đạt, chuyện vận những kinh nghiệm cá ngân vào chữ nghĩa ( Thượng Văn)
Với Mai Ninh, trước hết nó khởi đầu bằng nhận thức, sau đó ý muốn truyền đạt những thao thức , cảm nhận và suy nghiệm. đúng thế, suy nghiệm cá nhân nhiều hơn là kinh nghiệm. Nếu chỉ chuyển tải kinh nghiệm thì không mấy người đọc những ngòi viết trẻ tuổi ư ? Trong khi thật ra chung ta có thể bắt gặp, nhận được rất nhiều điều mới lạ trong văn chương chữ nghĩa của họ. Chúng không chuyên chở kinh nghiệm mà chính là những chụp bắt cảm xúc tinh khôi, nhiều khi nhất thời, nhưng là những suy nghĩ và khao khát về cuộc sống.
...đã viết trong lời tựa ‘Hợp âm’, vì tình yêu, nên ‘Hợp âm Trong Vùng Sân Khuất’ là cho những kẻ xa gần đã cho Mai Ninh nhận biết thêm về hạnh phúc và đau khổ, từ tình yêu ‘giữa người và người, giữa tôi và người’. Khi viết, nếu có đối tượng sẽ hứng thú hơn. Mai Ninh không viết cho đại chúng, vì đại chúng này mơ hồ quá.
Chị có một quan niệm chung nào về cách diễn tả nhân vật ? (TV)
Làm thế nào cho con
người, tâm tư của nhân vật được thực sự định hình. Xúc cảm
của nhân vật là quan trọng, hãy cho phép họ diễn tả tự do,
phù hợp với cá tính, con người của họ trong truyện. ở mỗi tác
phẩm, các nhân vật phải quyện lại với nhau trong cùng một thế
giới. Thế giới ấy có thể tròn trịa, đầy ắp hay méo mó, lệch
lạc, ngay cả bất động và đầy lỗ hổng, nhưng mỗi nhân vật
là bổ túc cho những nhân vật khác. Sự va chạm giữa họ là một
trong những yếu tố quyết định sức cuốn hút của truyện.
Khi viết, tưởng tượng của chị bắt đầu bằng ngôn ngữ hay
hình ảnh ?
Rất ít khi bằng
ngôn ngữ, thường là hình ảnh nhưng là hình ảnh diễn tả, mở
ra tâm trạng của nhân vật hay dẫn đến sự kiện muốn viết.Ngôn
ngữ để kiện toàn hình ảnh và câu chuyện.
Mai Ninh không có thói quen hằng ngày cho sự viết lách. Có nhiều
ngày không viết gì cả. Rất là tùy hứng, tùy công việc và những
thứ lôi cuốn khác. Cũng khổ là dường như bị lôi cuốn bởi
nhiều thứ. Trần gian mà. Thường thường, Mai Ninh viết ban đêm,
sau khi đi xem một cuộn phim về hay giữa khuya chợt thức. Nếu có
một thói quen nào thì đó là viết trong im vắng, không có ai lướng
vướng bên cạnh.
Mai Ninh
Nhà văn
Nguyễn
Ðông
Ngạc (1939-1996)
Quan Niệm về
Truyện Ngắn
(đặc san Trần Cao Vân Tam Kỳ, số 5- 1999)
Về nội dung :
Bất cứ đề tài
nào của Thơ, của Truyện dài cũng có thể là đề tài của truyện
ngắn. Nhưng vì là truyện ngắn nên tình tiết, ý tưởng phải thật
chọn lọc và có tính cách quyết định hơn. Truyện ngắn gần giống
như thơ đường ở nội dung.
Về hình thức :
Phần này theo tôi là phần quyết định sự thành công hay thất bại của truyện ngắn (nhất là loại truyện ngắn không có cốt truyện) và là phần xác định sắc thái của mỗi tác giả, phần khám phá và làm mới truyện của mỗi ngòi viết, còn Nghĩ và Viết như thế nào là sự lựa chọn của mỗi người và dĩ nhiên truyện ngắn hay phải là truyện làm cho người đọc thích và chịu được sự thử thách của thời gian. Hiện nay, tôi quan niệm : Quá khứ, hiện tại và tương lai là một giây chuỗi không thể tách rời và tôi đã chọn cách diễn tả không phân biệt rõ ràng từng thời gian lẩn lộn kể cả không gian nữa. Một thời gian trong cùng một lúc có thể sống-nhờ ý nghĩ, nhờ trí tưởng tượng, nhờ kinh nghiệm ở mọi nơi và mọi thời gian
Nguyễn Ðông Ngạc